Bash
GNU işletim sistemi için bir shell ya da başka bir deyişle komut dili
yorumlayıcısıdır. “Bourne-Again SHell” sözcüklerinde türetilmiş bir
kısaltmadır. Unix’in Bell Araştırma Laboratuarının yedinci sürümündeki,
şu anki Unix kabuğu /bin/sh’ın atasının yazarı Stephen Bourne’a atfen
bu isim verilmiştir.
Bir şekilde herhangi bir linux dağıtımını sistemimize kurduğumuz
varsayalım. Bir konsol ( terminal ) çalıştırmak için KDE yada Gnome
menulerinden faydalanabiliriz. Windowsa benzer olarak menude dolaşıp
xterm, konsole yada gnome-terminal i çalıştırabilirsiniz. Bunların
hepsi birer shell emulatörüdür ve işlevleri aynıdır. Peki bundan sonra
ne yapacağız ? Aşağıda bir takım basit komutlar var evvela bunları
# cd
Change Directory kelimelerinin ilk harfleri. Dos da oldugu gibi dizin
degistirmeye yariyor. Misal cd /mnt dersiniz oraya gecersiniz.
# mount
Dosya sistemlerini mount etmeye yariyor. Misal # mount /dev/hda1 /mnt dediginizde hda1 partition i mnt dizinine mount edilir.
# umount
Mount ettiginiz dosya sistemini un mount eder.
# cp
Copy/Paste komutu. Örnek; # cp dosyaismi /home/tux derseniz o dosya belirttigimiz dizine yani /home/tux a kopyalanır.
# mv
Move. Dosyalari taşımak için kullanilir. Bu sefer kopyalamak yerine direk oraya taşırsınız. Örnek cp ile ayni.
# mkdir
Make Directory. Dizin oluşturmaya yarar. Örnek; # mkdir
/home/tux/yenidizin derseniz. tux altinda yenidizin diye bir klasör
oluşur.
# rm
Remove. Dosya yada dizin silmek için. Örnek # rm dosya1 dediginide dosya1 silinir.
# ls
List. Dos daki dir komutu ile ayni işlevde. İçinde bulundugunuz dizinin içerigini gösterir.
# pwd
print name of working directory. İçinde bulundugunuz dizini gösterir.
# df
Disk kullanimi hakkinda bilgi verir. Ne kadar kullanimda, ne kadar bos yer var gibi.
# free
Ne kadar RAM ve swap kullandiginizi gösterir.
# locate
Dosya yada dizinin yerini belirlemekte kullanılır. Örnek; # locate dosyaismi
# updatedb
locate komutunun kullandigi database i günceller.
# chmod
Dosya yada dizinin izinlerini değiştirmek için kullanilir. Örnek # chmod 755 dosya2 derseniz dosya2 nin izinleri 755 olur.
# head
Bir text dosyasinin ilk satirlarini görmenizi saglar. Kac satir görmek
istediginizide belirtebilirsiniz. Örnek head -10 dosya3.txt derseniz
dosya3.txt nin ilk 10 satirini gösterir.
# tail
Head den farkli olarak txt nin son satirlarini gösterir.
# man
Herhangi bir komut ile ilgili manual’i yani kullanim klavuzunu gösterir. Örnek; # man tail
# clear
Konsol ekranini temizler..
# top
Kullanimda olan programlari listeler, ne kadar memory kullandiklarini yazar, islemci istatistiklerini gösterir vb.
# ps
Process Status. PID ( Process ID ) leri ile birlikte kullanimda olan
programlari listeler. #ps -au derseniz all users-bütün kullanicilar
için process leri verir.
# su
Super User. konsolda root haklariyla oturum acmanizi saglar.
# passwd
Şifre değiştirmek için kullanilir. root iseniz ve baska bir
kullanicinin şifresini değiştirecekseniz #passwd kullaniciadi seklinde
kullanmalisiniz.
# whoami
Kullanici isminizi görüntüler.
# date
Tarihi ve saati gösterir.
# reboot
Sistemi yeniden baslatir.
# lsmod
Yüklü olan kernel modüllerini gösterir.
# tar -zxvf dosyaismi.tar.gz
.tar.gz yada .tgz uzantili sıkıştırılmış dosyaları (tarball) açmanızı saglar. Örnek; # tar -zxvf dosya4.tar.gz
# tar -xvf dosyaismi.tar
.tar uzantili tarball lari acmanizi saglar.
# gunzip dosyaismi.gz
.gz veya .z uzantili sıkıştırılmış dosyalari acmanizi saglar.
# shutdown
Sistemi kapatir. Lakin parametre girmeniz gerekir. -h halt anlamina
gelir sistem kapanir. -r reboot anlamina gelir.Sistemi o anda kapatmak
için # shutdown -h now yazmaniz yeterli.
C.tesi Kas. 17, 2007 2:40 am